Vanmorgen stond in de krant (Gelderlander 22-7) het bericht dat Tesla – bekend van de elektische auto – werkt aan elektrische bussen en vrachtwagens. Met de bus wil Tesla meteen inhaken op een andere ontwikkeling, namelijk de zelfsturende bus. Staan we aan de vooravond van een revolutie in het (openbaar) vervoer?

Elektrisch

Allereerst was er de Toyota Prius, een hybride auto. Auto's die zowel elektrisch als op brandstof (in de regel benzine) rijden. Hun “elektrische bereik” is volgens cijfers van de ANWB niet meer dan zo'n 50 kilometer, daarna hebben ze brandstof nodig, waarmee ze nog minstens 100 kilometer verder kunnen.

Maar vaak veel verder. Inmiddels zijn er ook volledig elektrische auto's. Met een bereik van 150 tot 250 kilometer zullen ze voor veel gebruikers een alternatief zijn. Voor mensen die echt veel rijden wordt het onhandiger. Het duurt vier tot acht uur voor de accu weer opgeladen is. Dan gaat benzine tanken toch een stuk sneller. Er komen wel steeds meer snelladers en daar kost het opladen nog zo'n half uur. Als je heel goed je pauzes plant zou het misschien kunnen.

Tesla is inmiddels de ware pionier op het gebied van elektrisch rijden. De Tesla model S haalt 500 kilomter met een opgeladen accu en dan begint het natuurlijk interessanter te worden. Daar hangt overigens wel een prijskaartje aan van zo'n slordige €80.000. Maar hier begint het voor de zakelijke rijder interessant te worden. (Gunstig is nog wel dat het opladen aanvankelijk snel gaat. Na 50% van de tijd is de accu al voor 80% opgeladen.) Omdat de accu efficiënter is dan de benzinemotor is de accu beter voor het milieu (en trouwens ook voor de portemonnee). Omdat e;ektriciteit steeds milieuvriendelijker kan worden opgewekt wint het milieu er nog eens extra bij. Goede redenen dus om op elektrisch vervoer in te zetten.

Elektrisch openbaar vervoer

Tesla wil dus nu ook een bus ontwikkelen die elektrisch wordt aangedreven. Aangezien een bus zwaarder is dan een gewone auto speelt hier de capaciteit van de accu natuurlijk nog veel meer. Bussen die voortdurend aan de oplader moeten, dat werkt natuurlijk niet. In dat opzicht is een ontwikkeling in Arnhem interessant. De trolley bussen in Arnhem rijden natuurlijk al op elektriciteit. Men gaat daar nu werken met bussen die zo'n 20 kilomter zonder bovenleiding kunnen rijden. Daarna moeten ze weer aangekoppeld worden. De bussen staan hier dus niet stil als ze worden opgeladen. Maar het vereist dus wel de bovenleiding en die is er niet overal. Maar wellicht moet ook Nijmegen de mogelijkheid eens onderzoeken om op dit systeem aangesloten te worden.

Zelfrijdend

Auto's kunnen steeds meer zelf. Het begon al lang geleden met de cruise control en inmiddels kan een beetje auto zelfstandig inparkeren. En de ontwikkeling houdt hier niet op. Inmiddels rijden er auto's die geen chauffeur meer nodig hebben. Weliswaar op een afgesloten circuit, maar toch. En het beperkt zich niet meer tot testcircuits.

Opnieuw hier in de buurt – tussen station Ede en de universiteit van Wageningen wordt hard gewerkt aan een verbinding met een zelfrijdende bus (zie afbeelding). De bus moet dit jaar nog gaan rijden. Inmiddels heeft ook Nijmegen interesse getoond. De zelfrijdende bus zou hier tussen de waalkade en het centrum moeten gaan rijden. Tussen Wageningen en Ede rijdt de bus over een eigen circuit, waardoor conflicten met het overige verkeer worden vermeden. Ook rijdt de bus niet harder dan 25 kilometer per uur. In het begin zal er nog een steward meerijden,

Het is de vraag of zo'n eigen busbaan tussen de waalkade en het centrum van Nijmegen mogelijk is. Het traject is weliswaar autoluw, maar er zijn wel de nodige fietsers en voetgangers. Dat een auto obstakels in z'n omgeving kan detecteren en ontwijken heeft deze bewezen bij het inparkeren. Maar als deze obstakels niet stil staan wordt het toch ingewikkelder. De computer zal ook dan alles en iedereen correct moeten herkennen en ook nog eens correct moeten reageren. In de praktijk blijkt bijvoorbeeld nu nog dat ze in de war kunnen raken als de wegbelijning ingewikkelder wordt. Bijvoorbeeld bij afslagen. En dan is er nog e vraag wie aansprakelijk is, mocht het toch eens mis gaan.

Zelfrijdend verkeer zal ook het fileprobleem verregaand oplossen. Doordat auto's dichter op elkaar kunnen rijden, wordt het asfalt veel beter benut. Er passen meer auto's op het zelfde wegvlak. Omdat de auto's met dezelfde snelheid rijden wordt de doorstroming sterk verbetert. Het is bewezen dat juist inhaalmanoeuvres met in- en uitvoegen zorgt voor oponthoud.

Futuristisch blik

Als zelfrijdende auto's echt realiteit worden opent dat hele nieuwe mogelijkheden. Zo kan de huur- of leenauto je thuis komen ophalen. Of alleen de auto van de bezorgdienst komt het pakketje bij je afleveren. “De auto kan best een dagje zonder u” krijgt een geheel nieuwe betekenis! Maar even doordenkend komen we op nog heel andere mogelijkheden.

Bij zelfrijdend openbaar vervoer worden de bussen kleiner. Er is immers geen “dure” chauffeur meer nodig. De bussen worden daarmee ook flexibeler, zeker als ze gekoppeld worden aan een systeem waarbij de bus weet waar de passagier naar toe wil. Het model van de belbus of beltaxi komt dichterbij. Je zit in een kleinere bus met minder medepassagiers en wordt daardoor sneller en dichter bij je bestemming afgezet. Tegelijkertijd zien we een ontwikkeling waarbij je je eigen auto ook niet meer zelf bestuurt. Misschien heb je wel een deelauto en dan begint het openbaar vervoer (zoals hierboven beschreven) en het eigen vervoer wel heel erg op elkaar te lijken.

Alleen mensen die met hun auto “getrouwd” zijn krijgen een probleem. Het gevoel van vrijheid zal verdwijnen als jezelf niet meer rijdt. En de auto zal steeds minder een statussymbool worden. Maar de behoefte daaraan lijkt onder jongeren nu toch al af te nemen.